En Çok Kullanılan Basit Çince Kelimeler ve Okunuşları

Çince kelimeler, birçok dile oranla çok daha fazla sayıda. Çince üstüne yıllarınızı bile vermiş olsanız, sorunsuzca Çince’yi konuşabiliyor bile olsanız günlük hayatta hiç bilmediğiniz bir kelimeyle her an karşılaşabilirsiniz.

En çok kullanılan ve en çabuk öğrenilen Çince kelimelerden bazıları aşk, baba, ben, Çin, Türkiye, çay, evet/hayır, merhaba, günaydın, iyi geceler, hoşgeldiniz, güle güle, teşekkürler anlamına geliyor.

Çince aşk – 爱 [ài]

Pinyin ile ài şeklinde yazılan aşk kelimesi, a’nın üstündeki dördüncü ton işareti nedeniyle Türkçe’deki ay kelimesi ile aynı şekilde söylenir.

Çince “Seni seviyorum” derken de bu karakter kullanılır. Çince “seni seviyorum”   – wǒ ài nǐ(我爱你) şeklinde söylenir.

Çince’nin Fransızca gibi kulağa hoş gelen romantik bir tınısı olmadığını söylemekte yarar var. O nedenle Çince bilenler haricindekilere Çince “seni seviyorum” demek çok etkili olmayabilir.

Çince baba- 爸爸 [bà ba]

Çince’de baba Türkçe’ye çok benziyor. Tek farkı söyleniş biçimi. a harfinin üstünde 4. ton işareti var. Bu nedenle a çok kısa söyleniyor. İkinci a’yı söylerken ses tonu daha da azaltılıyor.

Baba sözcüğü Çince ile Türkçe’de neredeyse tamamen aynı olan sayılı sözcüklerden biri. Genel olarak Çince kelimeler diğer dillere göre çok farklı. Hemen her dilde hotel, tv olarak bilinen kelimeler dahi Çince’de çok farklı.

Çince ben- 我 [wǒ]

Çince’de ben derken wǒ deniyor. w, u şeklinde okunurken o’nun üstündeki 3. ton işareti o’yu söylerken sesin önce azalıp sonra artması gerektiğine işaret ediyor. Böylece wǒ kelimesi uğo şeklinde söyleniyor. 

Çince’yi hiç bilmeyenler bir kelimeyi söylerken şarkı söyler gibi sesin azalıp artmasının çılgınlık olduğunu düşünebilirler. Çince’yi özel kılan da burası. Kelimelerin nasıl söyleneceği onların içinde gizli.

Çince Çince- 中文 [zhōng wén]

Çince’yi Çince olarak söylemeye çalışırken zhōng wén deniyor. z ile h yanyana olduğu için c  okunuyor. O’nun üstünde 1.ton işareti var. Bu da oyun biraz uzatarak okumak anlamına geliyor. wén kelimesindeki e, ı şeklinde giderek artan bir tonda söyleniyor. Böylece zhōng wén kelimesi Türkçe’de coongwın olarak söyleniyor. 

中文 [zhōng wén] kelimesinin Türkçe’deki birebir karşılığı Çin Edebiyatı. Bunun haricinde Çince için az da olsa 汉语[hàn yǔ], yani Çin’deki en büyük etnik grup olan Han Çinlileri’nin dili de deniliyor. 

Çince Çin- 中国 [zhōng guó]

Çin ülkesinin Çincesi zhōng guó. Anlamı orta ülke. z ile h yanyana olduğundan c okunuyor. zhōng kelimesindeki o birinci tonda olduğundan uzatılarak okunuyor. guó kelimesindeki o ikinci tonda olduğundan o düzeyi arttıralar okunuyor. Böylece de Çince’de Çin coongguo şeklinde söyleniyor. 

Çinliler’in kendilerine “orta ülke” demelerinden olsagerek Çin’deki haritalarda Çin her zaman haritanın ortasında yer alıyor.

Çince Türkiye- 土耳其 [tǔ ěr qí]

Çince’de kelimelerin büyük çoğunluğu iki karekterden oluşsa da Türkiye sözcüğü üç karakterden oluşuyor. tǔ ěr qí olarak söylenen sözcükte u ve e sesleri üstünde üçüncü to var. Yani bu harfler söylenirken sesin önce azalması, sonra da artması gerekiyor. En sondaki i harfinin üstünde ikinci ton işareti olduğu içinde i sesi giderek artan tonda söyleniyor. Sonuç olarak tǔ ěr qí sözcüğü tuarçi şeklinde telaffuz ediliyor. 

土耳其 [tǔ ěr qí] sözcüğü hiç Çince bilmeyenler için telaffuzu kısmen zor olan bir sözcük. Ama söyleyebildikten sonra kulağa hoş geliyor. 

Çince çay- 茶 [chá]

Çince’de çayın söylenişi Türkçe ile benzer. En büyük fark Türkçe’de kelimenin sonunda bulunan y sesinin Çince’de bulunmaması.

c ve h harfleri yanyana olduğu için ç, a harfinin üstünde ikinci ton olduğu için a’nın giderek artan bir tonda söylenmesi gerekiyor. Bu nedenle de Çince’de chá sözcüğü çaA şeklinde söyleniyor. 

Çince evet- 对 [duì] veya 是的 [shì de]

Çince evet demek için birkaç farklı kelime kullanılabiliyor. En sık kullanılanı, doğru anlamına gelen duì. Okunuşu çok basit. Göründüğü gibi dui şeklinde okunuyor. Bir şeyin doğruluğunu onaylamak anlamına gelen shì de sözcüğü ise şı da olarak okunuyor. 

Çince gibi günlük hayatta kullanılan kelime sayısının diğer dillere oranla çok fazla olduğu bir dilde, “evet” kelimesinin tam karşılığının olmaması ve farklı durumlarda farklı evetlerin olması gerçekten çok ilginç. Çince gerçekten çok ilginç bir dil.

Çince hayır- 没有 [méi yǒu] veya 不是 [bù shi]

Çince’de hayır demek gerçekten kolay değil. Zira %100 hayır anlamına gelen herhangi bir kelime Çince’de mevcut değil.

Hayır benzeri birtakım kelimeler var; ama farklı zamana göre farklı kelimeler kullanılıyor.

Genelde geçmiş zaman için veya sahibi olunmayan şeyler için méi yǒu deniliyor. e’nin üstünde ikinci ton olduğu için e’giderek artan bir şekilde, o’nun üzerinde üçüncü ton olduğu için de o önce azalan, sonra artan bir şekilde telaffuz ediliyor. Buna göre méi yǒu mey yoğ şeklinde söyleniyor. 

bù shi de bir başka hayır deme şekli. s ve h yanyana olduğu için ş okunuyor. en sondaki i de ı okunuyor. Böylece bù shi sözcüğü bu şı şeklinde söyleniyor. 

“Hayır” sözcüğü olmayan pozitif dil Çince!

Çince merhaba- 你好 – nǐ hǎo

Çince merhaba diyebiliyor olmak Çinliler üstünde anında çok olumlu bir etki bırakıyor. Bir yabancının Çince merhaba diyebildiğini göre Çinliler hemen iltifatlara başlıyor. Pinyin ile nǐ hǎo olarak yazılan cümle ni hao olarak söyleniyor. nǐ hǎo‘nun Türkçe’deki tam karşılığı sen iyisin.

Sadece nǐ hǎo diyebiliyor olmak bile Çin’de çok önemli. Ama nǐ hǎo derken bele kadar eğilmeye gerek yok. Eğilerek birbirinin selamlama Çin’in değil, Japon kültürünün bir parçası.

Çince günaydın- 早上好 – zǎoshang hǎo

Çince’de günaydın diğer ülkelerdeki kadar sık kullanılmıyor. Kullananlar da cümleyi çok daha kısaltarak söylüyor. Çince günaydın demek için zǎoshang hǎo deniyor. Cümle zaAoşang hao olarak söyleniyor. Günlük hayatta “günaydın” demek isteyen Çinliler’in çoğu sadece zǎo diyor. Bu da zao diye okunuyor.

Çince iyi geceler- 晚安  -wǎn ān

Çince iyi geceler, sadece yatmadan önce söyleniyor. wǎn ān olarak yazılan sözcük van an olarak telaffuz ediliyor.

Çince hoşgeldiniz- 欢迎 -[huān yíng]

Çin’de yürürken özellikle birilerini karşılayan kişiler eğilerek bu cümleyi söylüyor. Çince hoşgeldiniz pinyin kullanarak huān yíng şeklinde yazılıyor ve hueen ying olarak söyleniyor.

Çince güle güle- 再见 -zài jiàn

Çince güle güle diyebilmek için zài jiàn demek gerekiyor. zài jiàn sözünün Türkçe karşılığı tekrar görüşmek üzere. Bu sözün söylenişi de zae cien şeklinde.

Çince teşekkürler- 谢谢 – xiè xie

Çin’e yolu düşenlerin ilk öğrendiği kelimelerden biri. Hem kolay söyleniyor, hem de kulağa hoş geliyor.

Çince teşekkür ederken xiè xie deniyor. x harfi ş olarak okunuyor. dördüncü tonda olduğu için okumak da kolay. Buna göre Çince’de teşekkürler şie şie şeklinde söyleniyor.

Çince rica ederim (bir şey değil) – 不客气 – bù kèqi

Çince teşekkür etmek kolay olsa da “bir şey değil” demek kısmen daha zor. Ama Türkçe’den gelen alışkanlı nedeniyle Türklerin bu kelimeyi söylemesi diğer ülke vatandaşlarına oranla daha kolay.

Pinyin ile bù kèqi şeklinde yazılan kelimenin söyleniş biçimi bu kıçi

Çince şerefe- 干杯 – gān bēi

Çinliler misafirleri ile alkol almaktan hoşlanırlar. Alkol kullanmayan misafirleri olduğunda ise yemekte illaki kadeh tokuşturmak isterler.

Şerefe derken gān bēi derler. “Bardağı bir dikişte iç” anlamına gelen kelime gaan beey şeklinde söyleniyor.

Çince Günler

Pazartesi- 星期一 [xīnɡ qī yī] – şiing çii yii

Salı- 星期二 [xīnɡ qī èr] – şiing çii ar

Çarşamba- 星期三 [Xīnɡ qī sān] – şiing çii seen

Perşembe- 星期四 [Xīnɡ qī sì] – şiing çii sı

Cuma- 星期五 [Xīnɡ qī wǔ] – şiing çii wuU

Cumartesi- 星期六 [xīnɡ qī liù] – şiing çii liu

Pazar- 星期日 [Xīnɡ qī rì] – şiing çii rı

Çince Sayılar

0- 零 [líng ]- ling

1- 一 [yī] – yii

2- 二 [èr] – ar

3- 三 [sān] – seen

4- 四 [sì] – sı

5- 五 [wǔ] – wu

6- 六 [liù] – liu

7- 七 [qī] – çii

8- 八 [bā]- baa

9- 九 [jiǔ]- ciu

10- 十 [shí] – şı

20- 二十 [èr shí] – ar şı

35 三十五 – [sān shí wǔ]- seen şı vu

100- 一百 [yī bǎi] – yii bay

201- 二百零一 [èr bǎi  líng yī ] – ar bay ling yii

320- 三百二十 – [sān bǎi èr shí ] – seen bay ar şıI

1.000- 一千 [yī qiān] – yii çieen

10.000- 一万 [yī wàn] – yii ven

100.000- 十万 [shí wàn] – şıI ven

1.000.000- 一百万 [yī bǎi wàn] – yii baAy ven

10.000.000- 一千万 – [yī qiān wàn]- yii çieen ven

100.000.000- 一亿 [yī yì]- yii yi

1.000.000.000- 十亿 [shí yì] – şıI yi

Çince Renkler

Kırmızı-红色 [hóng sè] – hong sı

Sarı-黄色 [huáng sè]- huang sı

Yeşil- 绿色 [lǜ sè]- lü sı

Mavi- 蓝色 [lán sè] – len sı

Mor- 紫色 [zǐ sè] – zıI sı

Turuncu- 橙色 [chéng sè] – çıng sı

Beyaz- 白色 [bái sè] – bay sı

Siyah- 黑色 [hēi sè] – heey sı

Gri- 灰色  [hūi sè]- huii sı

Kahverengi- 棕色 [zōng sè] – zoong sı