Çin, herkesi kapsayan kuralları seven bir ülke. Evlerin ısıtılması bile belli kurallara dayanıyor. Güney bölgeleri ile kuzey bölgelerinde evlerin ısıtılmasında birbirinden akla kara kadar farklı kurallar bulunuyor.
Çin’in kuzey bölgelerinde yer alan şehirler merkezi olarak ısıtılıyor. Güneydeki şehirlerde bulunan evlerin ısıtılmasında ise genel olarak klimalar tercih ediliyor. Maddi durumu yeterli olanlar evlerini doğalgaz ile ısıtıyor.
Çin’de kış nasıl geçer?
Isıtma sistemleri ile ilgili detaylara girmeden önce Çin’in farklı bölümlerinde kış aylarının nasıl geçtiğine biraz değineyim.
Çin’in Türkiye’den 13 kat daha büyük bir ülke olması nedeniyle ülke genelinde çok farklı iklimler görülüyor. Kış aylarında bu farklar daha belirgin hale geliyor.
Aşağıda Ocak ayında Çin’in farklı bölgelerindeki ortalama sıcaklıkları gösteren bir harita göreceksiniz.
Haritadan anlaşılacağı gibi Çin’in kuzey bölgeleri ile güney bölgeleri arasında ciddi sıcaklık farkı var. Koyu mavi ile gösterilen, Rusya sınırında bulunan şehirlerde -30 derece sıcaklıklar görülebilirken, aynı gün en güneyde sıcaklıklar 20 derece dolaylarında olabiliyor.
Başta kuzeydoğu olmak üzere kuzey bölgelerinde Ekim ayından Mart ayının sonuna kadar sıfırın altındaki sıcaklıklar çok olağan karşılanıyor.
Okyanus kıyısındaki doğu şehirlerinde kış Ege Bölgesi’ne çok benziyor. Bu bölgelerde sıcaklık sadece en soğuk birkaç günde sıfırın altına iniyor. Bu bölgelere kar senede bir iki kez ya yağıyor ya da yağmıyor.
Güney bölgelerinde ise kış daha çok sonbaharı andırıyor. Bu bölgelerde yaşayan arkadaşlarımın anlattığına göre kış mevsimlerinde kaban giymeye gerek olmuyor. Kalınca bir ceket bütün kış için yeterli olabiliyor.
Merkezi Isıtma
Çin’de kış aylarının soğuk geçtiği kuzey bölgelerinde şehirler merkezi olarak ısıtılıyor. Bu şehirlerin bazı bölgelerinde çok uzun bacalar var. Bu bacalar ısıtmanın ve dağıtımın yapıldığı yerler. Buralarda küçük şehirlerde kömür, bazı büyük şehirlerde ise doğalgaz yakılıyor. Ardından da evlere dağıtım yapılıyor.
Bu bölgelerde bulunan evlerin tamamında kalorifer bulunuyor. Eski evler klasik kalorifer petekleri bulunurken, yeni evler alttan ısıtılıyor.
Merkezi ısıtma ücretli. Her yıl evinin merkezi ısıtılmasını isteyenler en geç Ekim ayında ısıtma ücretini ödüyor.
Merkezi ısınmanın fiyatı bölgeden bölgeye farklılık gösteriyor. Öğrendiğim kadarıyla metrekare başına ortalama 25 yuan(3.5 dolar) ödeyerek evin kış boyunca ısıtılması sağlanabiliyor.
Isıtma parasını ödemeyenlerin evlerinin ısıtılmadığı gibi, ısınmak için klima haricinde başka bir araç kullanmalarına da izin verilmiyor. Klimaların büyük çoğunluğu da sıfırın altındaki derecelerde istenilen verimi veremiyor.
Merkezi ısıtma Ekim veya Kasım aylarında başlıyor. Mart veya Nisan aylarında bitiyor. Bu aylardan öncesinde ve sonrasında havanın soğuk olup olmamasına bakılmaksızın ısıtıcılar kapalı tutuluyor. Bu da bu bölgedeki evlerin Ekim Nisan ayındaki bazı günlerde çok soğuk olmasına neden olabiliyor.
Merkezi ısıtmanın tamamen açık olduğu kış aylarında evlerin içi 23 derece civarlarında oluyor. (Dışarısı -20 derece iken 23 derecelik evin içinde kahve için dışarıdaki karı seyretmek bence çok keyifli.) Özellikle yeni evler çok iyi bir şekilde ısıtılıyor.
Çin’de merkezi ısıtmanın bulunduğu bölgeleri aşağıdaki haritada görebilirsiniz.
Haritadaki kırmızı bölgeler merkezi merkezi olarak ısıtılan yerleri belirtiyor. Buna göre kuzey bölgesi eyaletleri ile birlikte Çin’in kuzeyinde yer alan başkent Pekin’in de merkezi ısıtmadan faydalandığı görülüyor.
Haritada Çin’in çoğunun merkezi olarak ısıtılıyormuş gibi görünüyor; ama Çin’de nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu şehirler mavi kısımlarda yer alıyor. Başta Şangay ve ticaretle uğraşanların yakından tanıdığı Guangzhou olmak üzere güney Çin’in en gelişmiş hiçbir şehrinde merkezi ısınma bulunmuyor.
Bireysel Isıtma
Haritada mavi renkte gösterilen güney bölgelerinde ısıtma olmadığı için büyük çoğunluğun ısınmak için sadece klima kullanıyor.
Evlerin her odasında illa ki klima bulunuyor. Bütün klimalar açılsa dahi 100 metrekarelik evlerin aylık elektrik faturası 300 yuan(45 dolar) düzeylerinde oluyor.
Parası olanlar evlerini doğalgaz ile ısıtıyorlar. Ama bu şekilde evleri ısıtmanın maliyeti aylık 1000 yuan(150 dolar) civarında olabiliyor.
Elektrikli kalorifer petekleri de güney bölgelerinde yaşayanların seçenekleri arasında yer alıyor. Ama elektrikli ısıtıcılarla odaları ısıtmak hem yavaş hem de pahalı. Bu tip ısıtıcıların büyük çoğunluğu klimalardan daha fazla elektrik çekiyor.
Sonuç
Çin’de hem merkezi ısıtılan yerlerde, hem de güney bölgelerinde yaşamış biri olarak diyebilirim ki kuzey bölgelerinde kış mevsimi çok daha rahat geçiyor.
Uzun süren ve çok sert geçen kış ilk bakışta kulağa korkutucu gelse de evlerin devamlı olarak 23 derece olması bence çok keyifli. Güney bölgelerinde sıcaklıklar çok düşük değil, ama havanın nemli olmasından dolayı çok soğuk hissediliyor.
Dışarıdan eve girince de bazen evlerin içi 12 derece dolaylarında oluyor. Isınana kadar belli bir miktar beklemek gerekiyor. Yatarken klimaların kapatılması durumunda ise evlerin içi sabaha kadar çok soğuyor.