Çin’de Çalışmak Türkiye’den Ne Kadar Farklı?

Çin’de çalışmak, Çin’in ekonomisi büyüdükçe birçok açıdan birçok ülkeye oranla daha cazip bir hal alıyor.

Her ne kadar korona virüsü nedeniyle Çin’de sınırlar hala daha kapalı olsa da bu durumun ilelebet böyle devam etmeyeceği kesin. İlerleyen yıllarda Çin’de çalışmak gibi bir planı olanlar için bu yazı çok yararlı olabilir. Zira bazı farklılıkları erkenden bilmekte yarar var.

Çin’de çalışmak ile Türkiye’de çalışmak arasındaki en büyük fark çalışma süresi ve temposu. Çinliler genel itibariyle Türkler’e oranla çok daha uzun süre ve çok daha yoğun çalışıyor. Maaşlar da Çin’de Türkiye’ye oranla daha yüksek.

Çin’de Mesai Saatleri

Türkiye’de firmaların büyük çoğunluğunda hafta Pazartesi başlar ve Cuma sona erer. Bazı firmalar Cumartesi günleri de çalışır. Çin genelinde de durum böyle. Ama resmi tatil olan bayramlar sözkonusu olduğunda Çin’in farkı ortaya çıkıyor.

Türkiye’de her bayram öncesi “bu bayram dokuz gün tatil olur mu?” benzeri muhabbetler yapılır ya. İşte o tip muhabbetler Çin’de hiçbir zaman olmaz. Çin’de sadece tatil süresince tatil yapılır ve tatilden sonraki haftasonlarında çalışılamayan günler telafi edilir. Yani sizin anlayacağınız bayram tatili var diye sevinirken bayram tatili sonunda herkes en az bir hafta sonunda işe gider.

Çin devlet dairelerinin çalışma saatleri Türkiye’dekiler ile benzerlik gösterir. (En genel tabiri ile sabah 8- akşam 5)

Özel sektörde durum biraz farklı. Birçok firma Türkiye’ye oranla çok daha erken işe başlayıp çok daha geç paydos eder. Özellikle satış, mühendislik üstüne çalışan firmalarda çalışanlar için yorulmak yok, iş var.

Ücretsiz mesaiye kalmak Çin’de çok olağan bir şey. Alt tarafı birkaç saat fazladan çalışan kişilerin aklına genel olarak ek mesai ücreti istemek gelmiyor. Çin’de çalışan yabancılar ise genel olarak birçok Çinli’ye oranla daha az çalışıyor. 

Anlaşmada Belirtilen Maaş

Çin’de görüşülen firma bir maaş önerdiyse hemen kabul etmeden önce önemli bir noktaya dikkat etmek gerekiyor.

Belirtilen maaşın aslında cebe girecek miktar değil, vergiler kesilmeden önceki brüt hali olma ihtimali çok yüksek. Çin’de maaşlar konuşurken her zaman için brüt maaş söylenir. Çalışmaya başladıktan sonra da bu miktar üzerinden vergiler, sigorta vs. düşülür ve çalışana verilir.

Maaş konusunu konuşurken ne kadar vergi kesileceğini sormakta büyük yarar var.

Çin’de Maaş Miktarı

Önceki yıllarda Türkiye’deki maaşlar Çin’e oranla çok yüksek görünüyordu. Gel zaman git zaman durum değişti ve Çin’de maaşlar çok yükseldi. Şu an iki ülkenin de benzer işleri yapan kamu çalışanları benzer miktarlarda maaş alıyor olsa da Çin’de Çinli olmayanların aldıkları maaşlar genel olarak Türkiye standartlarının çok üstünde.

Küçük bir örnek vereyim.

Siz Türkiye’de 15.000’dan fazla para kazanan İngilizce öğretmeni gördünüz mü? Ben Çin’de gördüm. Hatta şu an 15.000 lira seviyesi çok sıradan bir seviye haline geldi Çin’deki yabancı İngilizce öğretmenleri için.

“İyimiş! Bari Çin’de İngilizce öğretmeni olayım.” diyenler için kötü bir haberim var. Çin’de anadili İngilizce olan yedi ülke haricinde kalanlara artık öğretmenlikle ilgili çalışma izni verilmiyor. Eskiden şartlar başkaydı; ama artık bu konuda çok sertleştiler. Belirli ülkelerin dışında kalanlar kaçak çalışmayı göze alırlarsa iş bulabiliyorlar ancak.

A.B.D, Almanya gibi gelişmiş ülkelerde yaşıyorsanız size Çin’deki maaşlar biraz düşük gelebilir. Ama Çin’de yaşamanın maliyeti de bulunduğunuz yere oranla çok daha düşük olabilir. ( Çok lüks bir yaşantınız yoksa tabi).

Çin’de Kılık-Kıyafet

Türkiye’de, özellikle plazalarda ve iş merkezlerinde iki dirhem bir çekirdek giyinerek takım elbise ve şık kıyafetlerle işe gitmek çok normal. Çin’de durum biraz farklı. Takım elbiseyle işe gitmesi gerekenler haricinde birçok firmada öyle sıkı kılık kıyafet yönetmeliği yok. O nedenle Çin’de insanlar daha rahat kıyafetlerle işe gidiyorlar genelde.

Çin’de Hiyerarşi

Çin’de de hiyerarşik düzen firmaların çoğu için olmazsa olmazlardan. Hiyerarşiyi bozan her an çürük yumurta damgası yiyebilir. Arada kalan yetkilileri atlayıp direk olarak çok daha üst seviyedeki kişilerle görüşenler şirketteki geleceğini tehlikeye atabilir. Benden söylemesi.

Hiyerarşik düzen Çin’de toplantılarda da hissedilir zaman zaman. Toplantıların büyük çoğunluğunda Çinli çalışanlar liderlerinin söylediklerini aynen kabul eder ve söylenilenleri yapmaya çalışır.

Bu nedenle özellikle firmadaki konumu birbirinden çok farklı olanların bulunduğu toplantılar genel olarak seminer havasında geçer ve söylenenlerin aksi yönünde fikir belirten kişi pek olmaz. Böylece insanların kavga ettiği boks maçı vari toplantılar Çin’de kolay kolay görülmez.

Çin’de Olası Anlaşmazlıklar

Firmalar ile çalışanlar arasında zaman zaman anlaşmazlıklar her yerde olur. Ama hakkını arama bahanesiyle grev yapmak Çin’de yasal değildir. Hak arayayım derken polisi bulmak an meselesi.

O nedenle siz siz olun. Çin’de çalışanları örgütleyerek onların greve gitmesine aracı olmaya çalışmayın. Hukuksal anlamda anlaşmazlıklar için avukat bulmanız çok daha akılcı.

Öte yandan her ne sebeple olursa olsun Çin’de sinirlere hakim olmak çok önemli. Çinliler’in çok büyük bir çoğunluğunun sinirlerini aldırmış olduklarından şüpheleniyorum ben.

Gerçekten de Çinliler çok zor sinirlenen ve başkalarıyla çok zor bağırıp çağıran insanlar. O nedenle siz de mümkünse sinirlendiğiniz zamanlarda dahi kendinizi kontrol edin.

Kendinizi kaybedip ofisteki araçlara zarar verir, hele bir de herhangi bir kişiye fiziksel şiddet uygularsanız polis eşliğinde firma dışına çıkarılmanız çok büyük ihtimal.