Çin’de batıl inançlar günlük hayatın bir parçası. Çinliler‘in büyük çoğunluğu batıla inanmadığını iddia etse de benim Çin’de gördüklerim bunun tam tersine işaret ediyor. Bazı davranışlar o kadar kanıksanmış ki, bunların sadece batıldan ibaret olduğu unutulmuş.
Çin’de dört sayısı kötü iken, sekiz iyi kabul edilir. Mantı içine konan bozuk para şansı, uzun Çin makarnaları da uzun yaşamı temsil eder. Beyaz ölümü çağrıştırdığı için kötü, kırmızı mutluluğu çağrıştırdığı için iyi renk sayılır. Kutlamalar şanslı olmak için gürültüyle yapılır. Mümkün olduğunca koyun yılında bebek sahibi olmamaya gayret edilir.
Çin’de batıl inançları mutlak doğrularmış gibi kabul edenlerin başını yaşı elliden büyük olan kişiler oluşturuyor. Bazen savundukları batıl inançlara o kadar inanırlar ki bir batıl inanç uğruna zaman zaman birbirlerinin kalplerini dahi kırabılırlar.
Çin’de batıl inançlar sayıca Türkiye’dekilerden çok fazla. Bu yazıda hemen hemen herkesin bildiği, sadece Çin’e özgü bazı batıl inançlara yer verdim.
Dört
En kötü sayı dört. Bunun nedeni dört sayısının Çince’deki telaffuzunun ölüm anlamına gelen karakterle çok benzer olması. Düz mantıkla dört ölümü çağrıştırıyor.
| Kelime | Çince karakter | Pinyin ile okunuş |
|---|---|---|
| dört | 四 | sì |
| ölüm | 死 | sǐ |
Sadece dördün yaptığı çağrışım nedeniyle Çinliler 4. katta oturmak istemezler. Hatta sadece bu nedenden dolayı bazı binalarda 4. kat dahi bulunmaz. 3. kattan sonra 5. katın ve 3A katının geldiği çok sayıda bina var.
Çinliler arabalarının plakasını seçerken de plakada 4’ün bulunmaması için çabalarlar.
Sekiz
Sekiz, Çinliler için en iyi sayılardan biri. Bunun nedeni sekiz sayısının Çince’de söylenişinin bolluk, bereket, zenginlik anlamına gelen karakterle benzerlik göstermesidir.
| Kelime | Çince karakter | Pinyin ile okunuş |
|---|---|---|
| Sekiz | 八 | bā |
| bolluk, bereket, zenginlik | 发 | fā |
Çince sayılar hakkında daha detaylı bilgiler almak, sayıların okunuşunu ve mantığını öğrenmek isteyenler için Bilgi Fırını’nda bu yazıyı yazdım. Dilerseniz siz de göz atabilirsiniz.
Mantı içindeki bozuk para
Çin mantısı Çin’in en geleneksel yiyeceklerinden biri. Avuç içi kadar açılmış ince hamurun içinin doldurulup kapatılmasıyla yapılıyor.
Çin Yeni Yılı’nda Çin’deki bazı bölgelerde mantıya ayrı bir anlam katılıyor. Bazı mantılar kapatılmadan önce içlerine bozuk para yerleştiriliyor. Yemek yerken bozuk para kimin ağzına gelirse o kişinin yıl boyunca şanslı olacağına inanılıyor.
Çin mantısına ilgi duyanlar için Çin mantısı yapma araç gereçleri gördüğüm kadarıyla Aliexpress’de var.
Çin makarnası
Çin makarnası da yüzlerce yıldır Çin’de yenilen geleneksel bir yiyecek. Makarnanın en büyük özelliği uzunluğu. Elle hamur açılarak yapılan Çin makarnası normalde bildiğimiz spagetti makarnadan çok uzun olur. Bunun nedeni uzun Çin makarnasının Çinliler’e göre uzun yaşamı temsil etmesi.
Çinliler doğum günlerinde makarna yerler. Bu şekilde uzun yaşayabileceklerine inanırlar. Aynı şekilde evlenenler de düğün gününde makarna yiyerek uzun yıllar eşleriyle birlikte olabileceğini düşünür.
Aynı masadaki balık ve tavuk yemekleri
Balık ve tavuk yemekleri Türkiye’de kolay kolay aynı masada bulunmaz. En azından bu bizim damak tadımıza uymaz. Ama Çinliler’e göre balığın ve tavuğun birarada bulunması uğurlu bir şeydir. O nedenle başta Çin Yeni Yılı yemeği olmak üzere önemli yemeklerde masada hem balık hem de tavuk yemeğinin birarada olmasına özen gösterirler.
Çin yemek çubukları
Herkesin bildiği gibi Çinliler çubuk kullanarak yemeklerini yerler. Ama çubuğu yemek yenilen tabağa dikine saplamak Çinliler için çok kötü bir şeydir. Çünkü bu şekilde bir davranış, ölüm anlamına gelir.
Benim gördüğüm kadarıyla batıldan en uzak görünen Çinliler dahi bu konuda çok hassas. Çubuğu yemeğe saplayanlar istisnasız hemen uyarılıyor.
Çubuklardan bahsetmişken şunu da söyleyeyim. Çin yemek çubuklarına ilgi duyanlar için Aliexpress’de çok seçenek var.
Beyaz
Beyaz, Çin kültüründe ölümü ve kaybı anımsattığı için çok sevilen bir renk değil. Çin’de ölen kişinin yakınları cenaze törenleri sırasında ya beyaz giyer, ya da bellerine beyaz kuşak bağlar.
Çinliler aynı şekilde ölümü anımsatması ve mezarlıklarda kullanılması nedeniyle beyaz papatyadan da hoşlanmaz. Şu ana kadar Bahar aylarında beyaz papatya toplayıp kafasına taç yapan hiçbir Çinli görmedim.
Beyazın mutluluğu temsil ettiği en istisnai durum düğünler. Çinli gelinler tıpkı batı ülkelerindeki gibi beyaz gelinlik giyer. Bu alışkanlık ilk başlarda Çin gelenekleri ile çelişmiş olsa da, bugün Çin’de kanıksandı.
Kırmızı
Kırmızı, Çin’deki en iyi renklerden biri. Çin kültüründe kırmızı mutluluğu temsil eden. Çin bayrağının da kırmızı olması Çinliler için kırmızının önemini arttırır.
Çin Yeni Yılı’nda büyükler küçüklere Türkiye’deki tabiriyle “bayram parası” verir. Paraları mutlaka kırmızı zarfların içine koyup verirler. Her ne kadar artık birçok kişi paraları zarfa koymaktansa WeChat üzerinden göndermeyi tercih etmeye başlamış olsa da kırmızı zarf geleneği kırsal yerlerde hala var.
Çin Yeni Yılı için kapılara yapıştırılan yazıların da tamamı istisnasız kırmızı olur.
Çinli gelinler de düğünlerinin bir bölümünde geleneksel kırmızı qipao elbise giyerler. Bu qipao elbiselerin günlük hayatta giyilmek üzere tasarlanmış modelleri de var.
Hediye Saat
Çinliler hediyeleşmeye çok önem verirler. Birbirlerine envai çeşit hediyeler verirler. Ama her ne olursa olsun bir başkasına saat hediye etmezler.
Birçok kişi için garip gelebilir; ama Çin’de saat ölümü çağrıştırır. Birine saat vermek de ölüm döşeğinde bulunan birini ölüme göndermekle eşdeğerdir.
Gürültülü Kutlamalar
Çinliler yüzyıllardır kutlamaları havai fişeklerle ve çatapatlarla yapıyor. Hatta barutun da havai fişeklerde kullanılmak üzere keşfedildiğini duydum.
Çinliler’e göre kutlamalar ne kadar gürültülü olursa o kadar iyi. Belki de bu yüzden Çin Yeni Yılı kutlamaları sırasında bazı şehirler sanki savaş varmışçasına gürültülü oluyor.
Çinliler’in kutlamaları gürültülü yapmasının nedeni gürültünün şanssızlık getirecek kötü ruhları korkutup kaçırdığına inanmalarıdır.
Fu Karakteri
Fu(福) karakteri, Türkiye’deki nazar boncuğunun her evde bulunduğu gib, Çin’de istisnasız her evin kapısına yapıştırılan bir karakterdir. Karakter bereketi ve şansı temsil eder.
Bazı evlerde bu karakter kapıya üst kısmı alta gelecek şekilde yapıştırılır. Bunun nedeni bu şekilde yapıştırarak “bereket, bolluk bana gelsin” mesajı vermektir.
Aşağıdaki resimdeki Fu karakterini içeren ve evinde bu karakteri dekorasyon amaçlı olarak kullanmak isteyenler için de gördüğüm kadarıyla Aliexpress’de çok seçenek var.
Hamilelik
Hamilelik döneminde Çinliler bazı hayvanlardan özellikle uzak durmaya gayret ederler. Çünkü inanışa göre hamile kadının yakınındaki hayvanlar bebeğin kişiliğine etki eder.
Bazı hamile kadınlar hamilelik boyunca saçlarını kesmez. Bunun nedeni saç kesmenin bebeğin ömrünü tıpkı saç gibi kısaltabileceğine inanmalarıdır.
Çinliler genel olarak koyun yılında çocuk sahibi olmak istemezler. Bu yılda doğan çocukların ailelerinde problem olduğuna inanırlar.
