Çin’in ekonomik anlamda çok hızlı bir şekilde büyüdüğünü herkes biliyor; ama Çin’in ne yapıp da bu kadar büyüyebildiğini bilenlerin sayısı çok değil.
Ben ekonomist olmadığım için ekonomi terimlerini pek bilmiyorum. Ama yıllardır Çin’de yaşayan biri olarak Çin’in son yıllarda nereden nereye geldiğine şahit oldum. Gözlemlerime dayanarak da bu yazıyı yazdım.
Çin’in ekonomik olarak büyümesinin en önemli nedeni Çin’in dünyaya açılmasından sonra Çin’deki ucuz işgücü nedeniyle firmaların fabrikalarını Çin’e taşıması. Bu şekilde 20 sene başarı elde ettikten sonra büyümesi yavaşlayan Çin ekonomisi yüksek teknoloji ve kalitedeki ürünlere ağırlık verilmesiyle tekrar yükselişe geçti.
Çin Ekonomisi Hakkında Bazı Grafikler
1980’li yıllarda Çin’in kapılarını Dünya’ya açmasının ardından hızla büyümeye başlayan Çin ekonomisi, son 30 yılda her yıl %6 dolaylarında büyüyerek bugün Dünya’nın A.B.D’den sonra en büyük ikinci ekonomisi haline geldi.
Çin gayri sagi milli hasılasınn(GSMH) farklı başkanlar döneminde nasıl değiştiği ile ilgili bir grafiği aşağıya koydum. Grafikta görüleceği gibi Çin ekonomisi özellikle son 15 yılda inanılmaz bir artış gösterdi.
Büyüyen ekonomi doğal olarak kişi başı milli geliri de olumlu yönde etkiledi. Bulduğum aynı kaynaktaki ikinci grafikte Çin’deki kişi başı milli gelirin farklı başkanlar döneminde nasıl değiştiği gösteriliyor.
Aşağıdaki grafikten anlaşılacağı gibi 2000’li yılların başında yıllık 1000 dolar seviyesinde olan kişi başı milli gelir 2020’de 10 bin doları aştı.
Bu grafikteki bilgilerin doğruları yansıtıyor olma ihtimali çok yüksek. Çinliler’in günlük yaşantısının son on yılda nereden nereye geldiğini gözlerimle gördüm.
Çevrenizde Çinli arkadaşlarınız varsa onlara son zamanlarda hayatlarının nasıl değiştiğini sorabilirsiniz. Size verecekleri cevaplar istatistikleri doğrular nitelikte olacaktır.
Çin Eyaletleri bazında kişi başı milli geliri gösteren, size çok yardımcı olabilecek bir harita daha buldum. Haritada gelişmişlik düzeyinin en fazla olduğu doğu bölgelerinde kişi başı milli gelirin ülke ortalamasından çok fazla olduğu rahatlıkla görülebiliyor.
Çin’i tanımayanlar için küçük bir bilgi vereyim. Kişi başı milli gelirin 15 bin dolardan fazla olduğu doğu eyaletleri kapladığı alan bakımından küçük olsa da nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölgeler olarak biliniyor.
Örnek vermek gerekirse listede dördüncü sırada bulunan Jiangsu Eyaleti Ege Bölgesi kadar olmasına rağmen 80 milyon kişiye ev sahipliği yapıyor. Eyaletin 14000 dolarlık kişi başı milli gelire sahip olması, eyalet ekonomisinin ne kadar büyük olduğunu gösteriyor.
Çin’de Asgari Ücret Ne Kadar Oldu?-Bilgi Fırını
Çin Ekonomisi Nasıl Gelişti?
Çin ekonomisinin bu kadar hızlı büyümesinde en önemli nedenlerden biri hiç kuşkusuz Çin’in üretim ve ihracata yönelik büyümeyi benimsemesi.
Çin, kapılarını dış Dünya’ya açtığı 80’li yılların başında ucuz iş gücünün getirdiği potansiyeli kullanarak Dünya’nın dikkatini çekmeyi başardı. Bu da yabancı firmanın fabrikalarını birer birer Çin’e taşımasını sağladı.
Bu fabrikalar sayesinde Çin daha önce hiç yapamadığı kadar üretim yapıp satmaya başladı.
Başta Almanya olmak üzere gelişmiş ülkelerdeki dev firmaların Çin’de üretip hem Çin’de hem de Dünya’nın geri kalanında büyüme çabası da Çin’in hızlı kalkınmasında önemli rol oynadı.
Teknolojinin dışarıdan Çin’e gelmesi Çin’in kendi teknolojisini üretmesinin temellerini oluşturdu. Ayrıca Çin’de üretilip Çin dışına satılan her bir ürün Çin ekonomisinin kazanç hanesine yazıldı.
Gelişmiş ülkelerdeki pek çok firma Çin ile birlikte büyümeyi tercih ederken, gelişmekte olan ülkelerdeki firmalar genel olarak Çin’deki ucuz ürünleri ülkelerine ithal edip satarak kısa zamanda köşeyi dönmeyi tercih etti.
Literatüre çakma ürün olarak giren düşük kaliteli ürünler de Çin’in kalkınmasında çok önemli bir rol üstlendi. Çin, kendi teknolojisi yeterli değilken birtakım ürünlerin kopyasını yapıp satarak hem ekonomik anlamda kendini geliştirdi; hem de bu ürünleri satın alan ülkeleri kendine bağımlı hale getirdi.
Çin’in gün geçtikçe artan ihracatı, Çinliler’in insanüstü çabaları, Çin’in kalabalık nüfusu ve Çinli kadınların işgücüne neredeyse erkekler kadar katkı sağlaması birleşince Çin ekonomisi deyim yerindeyse uçuşa geçti.
Çin Malı Ürünler İçin Strateji Değişti
Çin kalkındıkça Çin’de hayat ve dolayısıyla işgücü pahalılaşmaya başladı. Bu da bazı büyük firmaların fabrikalarını Vietnam, Tayland gibi daha ucuz ülkelere taşımasına neden oldu.
Ucuz ürünler satarak ve Dünya’nın ağır sanayi fabrikası olarak gelişmenin ilelebet devam edemeyeceğinin farkedilmesi üzerine Çin strateji değişikliğine gitti. Bu sayede kaliteli ve yüksek teknolojili ürünlere ağırlık verilmeye başladı.
Çin’in artan kalitesi ve gelişen teknolojisi kendini en belirgin olarak cep telefonlarında gösterdi. Bundan 10 sene önce basit, ucuz telefon satan Çinli telefon üreticileri Dünyaca ünlü markalarla yarışabilir; hatta onları geçebilir hale geldi.
Elektrikli araba konusunda da Çin son yıllarda çok çabalıyor. Şu an birçok Çinli araba üreticisi elektrikli araba üretiyor. Çok lüks elektrikli araba üreten firmalar dahi var. Bu arabalar şu sıralar Çin dışında pek bilinmese de ilerleyen yıllarda Avrupa ve Amerika caddelerinde üst düzey kaliteli, pahalı Çin malı elektrikli arabalar görülebilir.
En Popüler 10 Çin Araba Markası-Bilgi Fırını
Dijital ödeme sistemleri de Çin’de gelişen teknolojiyi kanıtlar nitelikte. Nakitsiz yaşamın ve para transferinin hiçbir ülkede olmadığı kadar günlük yaşama adapte olduğu ülkelerin başında hiç şüphesiz Çin geliyor. Öyle görünüyor ki Çin ilerleyen dönemlerde bu teknolojiyi de ihraç etmeye başlayacak.
Sonuç
Uzun yıllardır Çin’de yaşayan ve Çin’in son yıllardaki gelişimine şahit olmuş biri olarak diyebilirim ki Çin’in ekonomik olarak çok hızlı kalkınması şehirlerin görüntüsünü, insanların yaşantısını çok önemli ölçüde değiştirdi.
Bundan otuz sene önce para harcamaya korkan Çinliler bugün lükse, kaliteye para harcamaya başladı. Bu da Çinliler’in ülkelerine olan bağlılığını arttırdı.