“Çin malı ürünler” deyince aklınıza ilk olarak çakma ürünler geliyorsa çağın biraz gerisinde kalmışsınız demektir. Çakma kavramının ucuz ve Çin kalitesiz Çin malı ürünlerden çıktığı doğru; ama artık Çin bu algıyı değiştirebilecek kadar çok ilerledi.

Birçok ürünün çakması Çin’de hala var; ama yüksek kaliteli, son teknolojide ve pahalı Çin malı ürünlerin piyasadaki oranı her geçen gün artıyor.

Yüksek teknolojili Çin malı ürünler Çin Hükümeti’nin en çok önem verdiği konulardan biri. Öyle ki önceki yıllarda Çin malı ürünleri küçümsemek için kullanılan “made in China” kavramını Made In China 2025 projesinin adında kullanacak kadar özgüven sahibi olmuş durumdalar. Bu proje kapsamında ağır sanayinin gelişmesinden çok teknoloji firmalarının gelişmesine ağırlık veriliyor. Teknoloji alanında araştırmalar yapmak ve yeni ürünler üretmek isteyen firmalara çok ciddi teşfikler veriliyor.

Tabii ki herkesin küçümsemek amacıyla kullandığı “Çin malı” lafının izlenimi kırmak kolay olmadı. Çin’in kendi ürünlerini Dünya’nın diğer markalarıyla yarıştırabilecek hale getirmesi otuz yıldan fazla sürdü.

“Çakma Çin Malı” Algısının Ortaya Çıkışı

Çok düşük kalitedeki kopya Çin mallarının Türkiye’ye gelişi Çin’in kapılarını Dünya’ya ilk olarak açtığı 1980’li yıllara dayanıyor. O dönemlerde Çin’e gelen Türk işadamları sağolsun dilimize “çakma Çin malı” diye bir kavram girdi.

Bu işadamlarının çoğu kısa yoldan para kazanabilme ümidiyle Çin’deki en ucuz ve en düşük kalitedeki ürünleri Türkiye’ye getirmeye başladı. 10-20 yıl geçti geçmedi herkes farketti ki A’dan Z’ye hemen her şeyin Çin malı çakması Türkiye’ye girmiş.

Ucuz ürünleri satarak büyüme fikri o zamanlarda Çin Hükümeti için de tam bir biçilmiş kaftan oldu. Zira o dönemlerde Çin’in yüksek teknoloji ürünleri üretecek kapasitesi ve parası yoktu.

“Biz kalkınalım da, ne olursa olsun” düşüncesiyle çoğu yurt dışındaki firmalara fason üretim yapan fabrikalar açıldı. Bazı yabancı firmaların da ucuz iş gücünün nimetlerinden yararlanabilmek için irili ufaklı fabrikalar açmaya başlaması da Çin’in ekmeğine yağ sürdü. Çin’in bu şekilde büyümesi Çin’i hızlıca kalkındırırken Çin’den ithalatın tadına varan ülkeler her geçen yıl Çin’e daha bağımlı hale gelmeye başladı.

Kalitesiz ürünler furyasının ucuz ürün ithalatçılarının cebini doldurduğu dönemlerde başta Almanya olmak üzere gelişmiş ülkelerin dev firmaları kısa süreli zenginlik yerine tamamen gelişmeye aç Çin piyasasında gelişmeyi tercih etti. Teknolojilerini Çin’e taşıdılar ve Çin ile büyümeyi tercih ettiler. Belki de bu yüzden firmalarının ve ülkelerinin ihracata bağlı olarak büyümelerini sağladılar.

Volkswagen’den örnek vereyim. Herkesin burun kıvırdığı yıllarda Çin’de büyümeyi tercih ettiği için her yıl Çin’de 3 milyon araba satacak kadar büyüdü. Avrupa’da neredeyse hiç araba satmasalar Çin’de satarak büyümeye devam edebilirler. Şu an Çin’deki taksilerin en az %90’ının Volkswagen taksilerin oluşturuyor olması kesinlikle şans eseri değil.

Kaliteyi arttırma ihtiyacı

Kopya ve düşük kalitedeki ürünlerle Dünya’ya yayılmak 90’lı yılların sonuna kadar çok iyi tuttu. Ama aynı şekilde ilelebet büyüme katedilmesi mümkün olamazdı.

Çin’de hızla gelişmeye bağlı olarak Çin yuanı değer kazanmaya başladı. Ucuz ürünleri satan bir ülke olarak durduk yere pahalılaşmaya başlamak rüzgarın tersten esebileceğinin sinyallerini vermeye başladı.

Ucuz işgücünden faydalanmak isteyen firmalar da Tayland, Vietnam gibi daha az gelişmiş Güneydoğu Asya ülkelerinin yolunu tutmaya başladılar.

Çin, aynı şekilde büyümeye devam edebilmek için ucuz ağır sanayi ürünlerini değil, yüksek teknoloji ve yüksek kaliteli ürünlerini satarak büyümesi gerektiğini farketti. Bunun için de yeni nesil teknoloji ürünleri geliştiren firmalara destekler arttırılmaya başladı.

Made In China 2025 projesi de bu bağlamda oluşturuldu. Şu an Çin’de günlük hayatta kullanılan teknolojinin gelişmiş ülkelerin çoğundan ileri düzeye geldiğini rahatlıkla söyleyebilirim. Başta arabalar ve telefonlar olmak üzere hemen her alanda Çin teknolojisi hayatın önemli bir parçası haline geldi.

Çin Malı Telefonlar

Çin’in kendini en kısa zamanda en hızlı geliştirdiği sektörlerin başında hiç kuşkusuz telefon sektörü geliyor. 2000’li yılların başlarında Çin telefonları haspel kader fotoğraf çekebilen, ucuz telefon arayan kesime hitap ederken son yıllarda üretilen Çin telefonları bu algıyı tamamen değiştirecek düzeyde.

Şu an Çin malı telefonlar her bakımdan Dünya modelleri ile yarışabilecek hale geldi. Çin markalarının son teknolojiye olan iştahı da Çinliler tarafından memnuniyetle karşılanmış olacak ki Çin telefon piyasasının zirvesi artık Çin telefon üreticilerine ait.

Çin’de Samsung yok denecek kadar azalırken, Apple da anca kendine ilk 5’de yer bulmaya çalışıyor.

Çin Malı Arabalar

Bundan 10-15 yıl önce Çin arabaları denildiğinde insanların aklına nasıl gittiği belli olmayan, yolda zangır zangır sallanan; ama içinde her türlü ekipmanı bulunduran arabalar gelirken, bugün Çin arabaları özellikle Çin içinde araba piyasasında çok üstlere çıkmaya başladı.

Çin’in şu anda büyüklü küçüklü 10’dan fazla araba markası var. Bunların çoğu Çin dışında bilinmese de Çin’de en çok tutulan markaların başında Chery, Geely, BYD, Wuling, Haima, Baojun, Haval gibi markalar geliyor.

Araba konusunda son yıllarda Çin’in en çok yoğunlaştığı konu tahmin edebileceğini gibi elektrikli arabalar. Çin hükümeti araba üreticilerine elektrikli araba üretiminin gelişmesi için öyle bir destek vermeye başladı ki hemen her araba üreticisi en az bir elektrikli araba üretti. Hatta bazıları tamamen elektrikli araba sektörüne yöneldi.

Çin Malı Ürünler Zararlı Mıdır?

Haberlerde veya bazı yerlerde zaman zaman “Çin malı ürünler zararlıdır” benzeri birtakım söylemler duyuyoruz. Böyle bir söylemin ne tam olarak doğru ne de tamamen yanlış olduğunu söyleyebilirim.

Bir ürünün zararlı olup olmadığını ürünün menşei değil onun içindeki malzemeler belirler. 20-30 yıl önce Çin firmaları ucuz Çin malları ile Dünya’da var olmaya çalıştı. Maliyeti düşürebilmek için de insan sağlığına zararlı birtakım kimyasalları ürünlerde kullanmakta sakınca görmedi.

Bugün bu tarz firmalar Çin’de hala var. Ama kaliteli ve insan sağlığına zarar vermeyen ürün üretip Dünya’nın dört bir yanına  ihraç eden firmalar da tahmin edilebileceğinden çok daha fazla sayıda.

Bu nedenle bugün Çin malı ürünlerin zararlı olup olmadığını anlayabilmek için ürünler hakkında detaylı araştırma yapmak şart. İyi araştırdıktan sonra her türlü ürünü bulabilmek mümkün.