Pandalar, bir çeşit ayı olmalarına rağmen pofuduk, sevimli görüntüleri nedeniyle Dünya’da büyük küçük herkesin ilgisini çekiyor. Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan pandalar bugün Çin‘de çok özenli bir şekilde korunmaya alınmış durumda.
Pandalar, Dünya’da yalnızca Sichuan’deki bambu ormanlarında yaşar. Doğduklarında 100gr ağırlığında olan panda yavruları yetişkinliklerinde 100kg ağırlığa ulaşıyor. Uysal ve sevimli görünmelerine rağmen tehlike anında saldırgan olabilirler. Pandaların nesillerinin tükenme tehlikesinin bulunmasının temel nedeni pandaların üremelerinin çok zor olması.
Pandaları korumak amacıyla Çin’in Chengdu şehrinde Panda Yetiştirme Merkezi bulunuyor. 106 hektarlık bir alana yayılmış olan merkezde 60 panda bulunuyor. Dünya genelinde ise sadece 1000 adet panda yaşıyor.
Ben Pekin ve Şanghay hayvanat bahçelerinde panda gördüm. Şanghay’da yanlış hatırlamıyorsam iki panda vardı; ama Pekin’dekilerin sayısı 10’dan fazlaydı. Hayvanat bahçelerinde pandalar her zaman ilgi odağı halinde. Sadece pandaların bulunduğu bölüm için ek para alan hayvanat bahçeleri dahi var.
Geçmişte Çinli liderler tarafından başka ülke liderlerine panda hediye edilmiş. Pandanın neslinin tükenme tehlikesinden dolayı bu gelenek sonlandırılmış.
Panda çeşitleri
Pandalar, genellikle iki farklı türde sınıflandırılır: büyük panda (Ailuropoda melanoleuca) ve kırmızı panda (Ailurus fulgens). İşte her iki türün özellikleri:
Büyük Panda (Ailuropoda melanoleuca):
Büyük panda, genellikle siyah-beyaz renkli tüy örtüsüyle tanınır. Bu renk, genellikle büyük panda popüler kültürde ve doğa koruma çabalarında simge haline gelmiştir.
Genellikle bambu yaprakları ile beslenirler, ancak bazen meyve, küçük memeliler veya kuş yumurtaları da tüketebilirler.
Doğal yaşam alanları genellikle Çin’in dağlık bölgeleri olan Sichuan, Shaanxi ve Gansu’da bulunur.
Kırmızı Panda (Ailurus fulgens):
Kırmızı panda, daha küçük boyutlu bir pandadır ve tüyleri kırmızı kahverengi renkte olabilir. Bu renk, ağaçlarda yaşadıkları yaprak döküntüsü arasında kamufle olmalarına yardımcı olur.
Genellikle bambu, meyve, yumurta ve küçük memelilerle beslenirler.
Doğal yaşam alanları genellikle Himalaya Dağları’nın eteklerinde, Bhutan, Çin, Hindistan, Nepal ve Myanmar gibi bölgelerde bulunur.
Her iki panda türü de tehlike altında olan türlerdir ve koruma çabalarına ihtiyaç duyarlar. Özellikle yaşam alanlarının kaybı, avlanma ve diğer tehditler nedeniyle popülasyonları azalmıştır. Bu nedenle, pandaların korunması ve yaşam alanlarının sürdürülebilir şekilde yönetilmesi büyük önem taşır.
Bu yazıda Dev Panda ile ilgili detaylara gireceğim. Kızıl Panda başka bir yazının konusu olabilir.
Pandalar nerede yaşar?
Büyük pandalar genellikle Çin’in dağlık bölgelerinde yaşarlar. Ana yaşam alanları Sichuan, Shaanxi ve Gansu gibi Çin’in dağlık bölgeleridir.
Bu pandalar genellikle yüksek rakımlı ormanlarda ve dağlık bölgelerde bulunan bambu ormanlarında yaşarlar. Bambu, büyük panda beslenmesinin ana kaynağını oluşturur.
Yavru Pandalar
Pandalar, doğada oldukça nadir görülen ve koruma altında olan türlerden biridir. Pandalar genellikle tek yavru doğururlar, nadiren ikiz doğururlar. Genellikle bahar ve yaz aylarında doğum yaparlar. Doğumdan sonra, dişi panda genellikle yavrusunu bir süre boyunca korur ve bakımını üstlenir.
Yavru panda, doğduğunda oldukça küçüktür. Ayrıca kör, tüysüz ve savunmasızdır. Ancak, zamanla annesi tarafından bakılarak büyür ve gelişir. Annesinin sütüyle beslenir ve ilk birkaç ay boyunca annesinin bakımına muhtaçtır. Sütten kesilme genellikle birkaç ay içinde gerçekleşir.
Panda yavruları ortalama 100gram ağırlığında doğar. Üç aylıkken yürümeye başlayan yavrular 1.5 yaşında iken 50kg ağırlığında olur. Bu büyüklüğe ulaştuktan sonra yavrular annelerinden ayrılır.
Zamanla bağımsızlığını kazanır ve annesinden ayrılmaya başlar. Ancak, bu süreç genellikle birkaç yıl sürer.
Pandalar genellikle soyu tehlike altında olan bir türdür, bu nedenle yavru panda doğumu ve sağlıklı büyümesi büyük bir öneme sahiptir. Doğal yaşam alanlarının korunması, yasadışı avlanmanın önlenmesi ve pandaların sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi gibi koruma çabaları, pandaların neslinin devamını sağlamak için önemlidir.
Yetişkin pandalar
Yetişkin büyük pandalar genellikle 1.2 ila 1.9 metreye kadar uzanabilirler, omuz yükseklikleri ise yaklaşık 60 ila 90 santimetre arasında değişebilir. Buna ek olarak yetişkin bir büyük panda genellikle 85 ila 125 kilogram arasında ağırlığa sahip olabilir.
Büyük pandaların tüyleri genellikle siyah-beyaz renklidir. Bu renk, genellikle pandaların tanınmasını sağlar.
Pandalar ne yer?
Pandaların ana besin kaynağı bambudur. Ancak, pandaların diyeti sadece bambu ile sınırlı değildir. İşte pandaların genel olarak ne yediği hakkında bilgiler:
- Bambu: Pandaların diyetinin büyük bir bölümünü oluşturan bambu, özellikle büyük pandalar için temel bir besin kaynağıdır. Büyük pandalar, gün içinde büyük miktarlarda bambu tüketebilirler.
- Meyve ve Sebzeler: Pandalar bazen meyve ve sebzeler de yerler. Özellikle kırmızı pandalar, meyve, yumurta ve küçük memelileri içeren daha geniş bir diyetle beslenebilirler.
- Küçük Memeliler ve Kuş Yumurtaları: Özellikle büyük pandalar nadiren, ancak bazen küçük memeliler veya kuş yumurtaları gibi protein kaynakları da tüketebilirler. Bu tür besinler pandaların diyetinde daha küçük bir oranı oluşturur.
Pandaların beslenme alışkanlıkları genellikle bambu odaklıdır çünkü bu tür bir diyet, vücut yapılarına ve sindirim sistemlerine uygun bir şekilde evrimleşmişlerdir. Ancak, bambu düşük bir kalori içeriğine sahiptir ve sindirimi zorlayıcı olabilir, bu nedenle pandalar genellikle büyük miktarlarda tüketmek zorundadırlar.
Pandaların doğal yaşam alanlarındaki bambu ormanları, bu hayvanlar için kritik öneme sahiptir. Ancak, doğal yaşam alanlarının azalması, ormansızlaşma ve diğer tehditler nedeniyle pandaların beslenme ve yaşam alanları sürdürülebilir bir şekilde yönetilmelidir.
Pandalar saldırır mı?
Pandalar genellikle sakin ve barışçıl hayvanlar olarak bilinir. Ancak, bu durum bazen değişebilir ve pandaların agresif davranışlar sergileyebileceği durumlar ortaya çıkabilir.
Pandalar kendilerini tehdit altında hissettiklerinde veya gençleri koruma içgüdüsü devreye girdiğinde agresif olabilirler. Bu durum özellikle anne pandaların yavrularını koruma konusunda gösterdikleri bir tepki olabilir.
Öte yandan yiyecek kaynakları, özellikle bambu, sınırlı olduğunda, pandalar arasında rekabet olabilir ve bu da agresif davranışlara neden olabilir.
Buna rağmen, pandalar genellikle avcı hayvanlar değildir ve insanlara karşı saldırgan olma eğiliminde değillerdir. Ancak, her vahşi hayvan gibi, pandalara mesafeli olmak önemlidir. Doğada pandalara rastlarsanız, onlara müdahale etmek veya yaklaşmak yerine uzaktan izlemek genellikle daha güvenli bir yaklaşımdır.
Pandaların iletişim şekli
Pandalar, çeşitli sesler kullanarak iletişim kurabilir. Bu sesler arasında ötme, ötenazi ve gırtlak sesleri bulunur. Bu sesler genellikle birbirleriyle etkileşimde bulunurken veya bir tehlike algıladıklarında duyulabilir.
Vücut dillerini kullanarak duygusal durumlarını ifade ederler. Örneğin, kuyruğunu sallamak, tehdit altında olduklarında ya da saldırgan bir durumda olduklarında görülebilir.
Pandalar, ter bezleri ve vücut salgıları yoluyla kokular yayarak iletişim kurabilirler. Özellikle üreme dönemlerinde, dişiler çiftleşmeye hazır olduklarını belirtmek amacıyla kokularını kullanabilirler.
Yüz ifadeleri ve vücut duruşlarıyla duygusal durumlarını da ifade edebilirler. Örneğin, oyun oynarken ya da birbirleriyle sosyal etkileşimde bulunurken yüz ifadeleri ve vücut hareketleri önemli rol oynar.
Pandalar arasında yiyecek bulma konusunda rekabet etmek yaygındır. Çoğu zaman birbirlerine göre konumlarını belirlemek ve yiyecek kaynaklarını savunmak için çeşitli iletişim stratejileri kullanabilirler.
Pandaların üremesi
Pandaların çiftleşme dönemleri genellikle sınırlıdır ve yılda bir kez, genellikle bahar veya ilkbahar aylarında gerçekleşir.
Dişi pandalar, çiftleşme dönemlerinde birkaç gün boyunca üreme yeteneklerini gösterir.
Erkek pandalar, dişileri cezbetmek ve çiftleşme yeteneklerini göstermek için çeşitli ritüeller ve davranışlar sergiler. Bu, koklama, sesler çıkarma ve ağaçları çizme gibi davranışları içerebilir.
Dişi pandalar genellikle çiftleşme döneminden birkaç ay sonra gebelik yaşarlar. Ancak, bu süreçteki belirtiler genellikle zordur ve dişilerde gebelik belirtileri göstermeyebilir. Gebelik süresi genellikle 95 ila 160 gün arasında değişir. Genellikle bir veya nadiren iki yavru doğururlar.
Pandaların üreme süreci, özellikle doğal yaşam alanlarının azalması ve koruma çabalarının gerekliliği gibi nedenlerle dikkate alınması gereken önemli bir konudur. Soyları tehlike altında olan bir tür olduğu için, pandaların doğal yaşam alanlarının korunması ve üreme yeteneklerinin desteklenmesi büyük önem taşır.
Chengdu’daki panda bakım merkezini ziyaret etme fırsatı bulmuştum, oldukça büyük ve yeşil bir alan. Panda şeklindeki tur otobüsleri aşırı sevimliydi tabii ama gerçek pandalar… hem büyük hem de çok şirinler. Postlarının yumuşak görüntüsüne aldanmıştım ki tur rehberimiz dokununca pek de yumuşak olmadıklarını söyledi. Kızıl pandalar dev pandalara göre çok daha hareketli ve bir o kadar da tatlıydı. Oradan sıkı bir pazarlıkla aldığım panda peluşumu hala saklıyorum :’)
Panda bakım benim en çok ziyaret etmek istediğim yerlerden biri; ama hala daha oraya gitme durumum olmadı. Umarım ben de bir gün gidebilirim.