Çin yeni yılı, batı ülkelerindeki gibi 1 Ocak’ta değil, Çin takvimine göre 1. ayın birinci gününde kutlanır. Yani, yeni yıl deyince Çinliler’in aklına gelenler Çinli olmayanların aklına gelenlerden çok farklı. 2024 yılında Çin yeni yılının ilk günü 10 Şubat’a denk geliyor.

Çin Yeni Yılı, bir diğer adıyla Bahar Bayramı, Çin’in en büyük ve en önemli bayramı. Bu nedenle de Çin Yeni Yılı nedeniyle Çin genelinde yedi gün tatil yapılır.

Çin’de modernliğe direnen geleneklerin başında Çin yeni yılını kutlamak için eve dönmek gelir. Birçok Çinli evine binlerce kilometre uzaktaki şehirlerde yaşıyor olsa dahi çok özel durumlar nedeniyle memleketlerine dönemeyecekler veya memleketlerinde ailelerinden kimse kalmamış olan kişiler haricindeki hemen herkes Çin yeni tatili için eve döner. Tahminlere göre her yıl Çin Yeni Yılı nedeniyle 300-400 milyon kişi bulundukları şehirden başka bir şehre gider.

Çin Yeni Yılı Ne Zaman Kutlanır?

Çin Yeni Yılı on iki hayvanlı takvim olarak da bilinen ve Hicri takvimden farklı bir ay yılını baz alan Çin takvimine göre belirlenir. Çin Yeni Yılı’nın ilk günü her sene değişse de genel olarak miladi takvime göre Ocak sonu ve Şubat başına denk gelir. Çin dışında Vietnam, Güney Kore, Laos, Singapur, Japonya, Endonezya, Filipinler, Malezya, Tayvan, Brunei, Hong Kong ve Macao’da da Çin yeni yılı kutlanır.

Çin’de her yıl başka bir hayvan adıyla anılırken yeni yıl öncesinde gelecek yıla ait hayvan motifleri ve süslerine Çin genelinde sıkça rastlanır.Çin takviminde bulunan on iki hayvan fare, öküz, kaplan, tavşan, ejderha, yılan, at, koyun, maymun, horoz, köpek ve domuzdur. 2023 yılı Çin’de fare tavşan yılı olarak adlandırılıyor.

Çin Yeni Yılı Tatili Kaç Gün?

Hayatın neredeyse durma noktasına geldiği Çin yeni yılı nedeniyle Çin genelinde 1 hafta resmi tatil ilan edilir. 2024 yılında Çin yılında Çin yeni yılı nedeniyle 10 Şubat ile 17 Şubat arasında toplam 7 gün tatil olacak.

Çin Yeni Yılı Nasıl Kutlanır?

Bayram Hazırlığı

Ev Temizliği

Çin Yeni Yılı başlamadan önce memleketlerine giden Çinliler, işe evlerini temizleyerek başlarlar ki yeni yıla temiz bir evde girmek onlar için çok önemlidir. Bu temizliğe yıl boyunca olmadığı kadar özen gösterirler. Çünkü Çinliler’e göre toz, özellikle yeni yılda, kötü şans anlamına gelir.

Yeni Kıyafetler

Türkiye’de olduğu gibi bayramda giyilmek üzere yeni kıyafetler almak Çinliler’in de adetlerindendir. Burada bizden farklı olarak, 12 hayvanlı Çin takvimine göre gelecek yıl hangi hayvan yılı ise, o hayvan yılında doğanlar, bir başka deyişle gelecek yıl 12, 24,36,48, 60,72, 84,96 yaşlarından birine basacak olanlar mutlaka kırmızı iç çamaşırı, çorap benzeri şeyler alırlar ve bunları giyerler. Kırmızının Çin’deki anlamı bolluk, berekettir.

Market Alışverişi

Çin Yeni Yılı zamanında dükkanların, marketlerin, mağazaların ve hatta süpermarketlerin birçoğu en az 3-4 gün kapalı olur. Bu nedenle birçok Çinli bayram tatili başlamadan önce marketlere gidip market alışverişi yaparlar.

Kapılara Yapıştırılan Sözler

Çin Yeni Yılı öncesinde Çinliler’in büyük bölümü ev kapılarının dışına bir adet yatay, iki adet de dikey olmak üzere üç adet özlü sözü kapılarına yapıştırırlar. Eski zamanlarda bu yazıları fırça ve mürekkep kullanarak kendileri yazarlarmış; ama artık bu sözleri marketten almayı tercih ediyorlar. Bu yazıların ortasına da büyükçe, Çince’de bolluk ve bereket anlamına gelen ve “Fu” diye okunan Çin karakterini koyarlar.

Yılın Son Günü

Çinliler yılın son gününü “Ne iş yapıyorsan yap, nerede olursan ol, yılın son günü evinde ailenle ol.” diyerek özetlerler. Gerçekten de bu gün özellikle öğleden sonra şehirlerdeki yoğunluğu çok azaldığı ve herkesin evde olduğu bir gündür.

Bu yemek için herkes anne-babalarının yaşadığı eve gider ve akşam yemeklerini burada yerler. Evli çiftler genel olarak bu akşamda erkek tarafının ailesinin evine giderler.

Çin Yeni Yılı Kutlama Yemeği

Yılın en önemli akşam yemeği olarak kabul edilir. Bu yemekte ailenin en büyüğünün evinde buluşulur. Yapılan yemek sayısı toplam kişi sayısından mutlaka birkaç adet daha fazla olur. Hatta telaffuzu bereket, mutluluk gibi kelimelere benzeyen sayılar adedince yemek yapılmaya çalışılır.

Yemekte bir tavuk yemeği ve bir balık yemeği mutlaka olur. Tavukla balığın bir arada olmasının çok iyi olduğuna inanılır. Bunların haricinde Çin mantısı da olmazsa olmazlardandır. Çin mantısının eski Çin paralarına benziyor olması nedeniyle mantının zenginliği temsil ettiği söylenebilir. Hatta bazı bölgelerde mantının içine küçük madeni paralar konur. Yemek yerken içinde para bulunan mantıya denk gelenlerin şanslı bir yıl geçireceğine inanılır.

Havai Fişekler

Çin yeni yılının olmazsa olmazlarından biri havai fişekler. Çin’de Çinli olmayanları havai fişek zevkinden soğutabilecek düzeyde çok havai fişek patlatılır. Günün her saatinde hemen herkes tarafından patlatılan havai fişekler en yoğun olarak akşam yemeğinin hemen öncesinde ve gece saat 12’de patlatılır. Hatta saat 12’den sonra dahi günün ilk ışıklarına kadar havai fişek sesleri duymak mümkün.

Genel olarak mutluluğu ve kötü ruhların kovulmasını temsil eden havai fişekler, Pekin ve Şanghay gibi büyük şehirlerde uzun yıllardır yasak ve yasak her yıl daha fazla bölgeyi kapsayacak şekilde genişletiliyor. Bunun başlıca nedeni havai fişeklerin çok ciddi miktarlarda hava kirliliğine yol açması.

Kırmızı Paketler

Çinliler’i belki de en mutlu eden kısım. Bu kısımda yaşı büyük olanlar küçük olanlara kırmızı paketler içinde para verirler. (Tıpkı Türkiye’de payramlarda el öpen çocuklara para verildiği gibi.)

Nakitsiz yaşamı hayata büyük ölçüde monte etmeyi başarmış olan Çin’de birçok kişi birbirlerine akıllı telefonlarını kullanarak elektronik kırmızı paketler gönderiyor. Bunun için en çok kullanılan uygulamaların başını da tahmin edilebileceği üzere WeChat geliyor. Arkadaşlarına paket göndermek isteyen kişiler göndermek istedikleri miktarı belirliyor ve paketleri gönderdikten sonra arkadaşlarının bu paketleri açmasını bekliyor. Paketi erken gören arkadaşlar paketi açarak bir miktar paranın hesaplarına aktarılmasını sağlıyor.

Yeni Yıl Galası

Her yıl, yılın son günü akşam 8’de televizyonda yeni yıl gala programı başlar ve bu program gece yarsına kadar devam eder. Çeşitli dans gösterileri, skeçler ve şarkıların olduğu galaya Çinliler çok büyük ilgi gösterirler. Öyle ki, 1 milyar 300 milyon nüfusu olan Çin’de her yıl bu galayı 800 milyon civarında kişi canlı seyreder.