Klavye kullanarak Çince’deki binlerce karakterin tamamını yazmak mümkün. Ama yapılması gerekenler Türkçe ve İngilizce yazmaktan biraz farklı.
Klavyede Çince yazabilmek için öncelikle Çince klavyeyi aktif hale getirmek şart. Ardından Çince karakterlerin pinyin yöntemine göre latin harflerle karşılığını tuşlamak, en son olarak da gösterilen alternatifler arasından istenilen karakteri seçmek gerekiyor.
Eğer klavye ile Çince yazmayı şu ana kadar hiç denemediyseniz veya Çince dil yapısı hakkında bilginiz yoksa bu belirttiğim aşamalardan birşey anlamamış olabilirsiniz. Yazının geri kalanında bu konuyla ilgili detaylar göreceksiniz.
Çince klavye nasıl aktif hale getirilir?
Windows 10 ile çalışan bilgisayarda iyi çalışan Çince klavye yüklü. Tek yapılması gereken Çince klavyeyi eklemek ve gerektiğinde kullanmak. Hepsi bu!
Çince klavyeyi eklemek için Windows 10’da şu sırayı takip edebilirsiniz:
Ayarlar — Zaman ve Dil — Bölge ve Dil — Dil Ekle — Çince(Basitleştirilmiş)
Eski Windows çeşitleri ile çalışan bilgisayarlarda da Çince manual olarak eklenebilir; ama bu klavyelerin pinyin metodu ile çalışmama ihtimali yüksek ki bence pinyin haricindeki karakter yazma yöntemleri çok zor.
Bilgisayarınız eski ise tek yapmanız gereken Sogou adında basit bir programı bilgisayarınıza yüklemek. Çince yazabilmek için çok sayıda küçük program olsa da Sogou bunların arasında en iyilerinden biri. Çinliler dahi genel olarak Sogou kullanmayı tercih ediyorlar. Öte yandan Sogou markası adında çeviri cihazları da bulunuyor.
Akıllı telefonlar için de aynı kural geçerli. iPhone ve yeni Android telefonlarda Çince klavye genel olarak yüklü. Tek yapılması gereken klavyeler kısmında Çince klavyeyi seçmek. Eski telefonlar için de Sogou uygulamasını indirmekte yarar var.
Pinyin nedir?
Karakterlerin nasıl yazıldığına değinmeden önce Pinyin yönteminin ne anlama geldiğinden bahsedeyim biraz.
Pinyin, Çince karakterlerin latin alfabesi kullanarak yazılmasını sağlayan bir metod. 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti‘nin kurulmasının ardından geliştirilen metod şu an sadece Çin’de kullanılıyor.
Pinyin metodunun geliştirilme amacı Çince karakterlerin öğrenilmesini kolaylaştırmak. Ne yalan söyleyeyim, iyi ki bu yöntemi geliştirmişler de bizim gibi anadili Çince olmayanların Çince okuyup yazabilmesine yardımcı olmuşlar.
Pinyin metodunu anladıktan sonra klavyede Çince yazmak çok kolaylaşıyor. Yeri gelmişken söyleyeyim, Aliexpress’de Pinyin öğrenmek veya kendini geliştirmek isteyenler için çok ürün var.
Pinyin ile Çince karakterler nasıl yazılır?
Pinyin metodunda harflerin tuşlanması ile kelimelerin yazılma mantığı Türkçe’ye çok benzer. En büyük fark kelimenin tamamının yazılmasının ardından ortaya çıkıyor.
Türkçe yazarken, bir kelime bittikten sonra “Space” tuşuna basarak boşluk bırakabiliyor ve yazmaya devam edebiliyoruz. Çince yazarken de bu tuşa basıyoruz; ama ne zaman bastığımıza bakmazsak hiç görmediğimiz karakterleri yazma ihtimalimiz çok yüksek.
Şöyle bir örnek vereyim. Diyelim ki Çince’de “shi” olarak yazılan bir karakteri yazmak istiyoruz. Klavyede bunu tuşladıktan sonra “shi” olarak yazılan Çince karakterleri görüyoruz. Aşağıdaki resimde shi için verilen alternatifleri görebilirsiniz. Benim bilgisayarımda bu alternatifler varken, sizin bilgisayarında verilen alternatifler farklı olabilir.
Rakamların sağındaki karakterlerin tamamı latin harfleriyle shi olarak yazılıyor. Bunlar klavyenin bize tavsiye ettiği, bir nevi “bunu mu demek istediniz?” diye sorduğu ilk dokuz karakter ve bu karakterlerin hepsinin anlamı birbirlerinden farklı.
Eğer aradığımız karakter bu dokuz taneden biri ise ne mutlu bize. Karakterin solunda bulunan rakama basarak karakteri yazabiliriz. “Space” tuşuna basarsak mavi renkli kutu içindeki karakteri yazmış oluruz.
Olur da bu dokuz karakter içinde bizim ihtiyacımız olan karakter yoksa sağ yönü gösteren oka basarak bir sonraki dokuz seçeneği görebiliriz.
Aradığımız karakter hala daha görünmüyorsa oka bir kez daha basıp diğer seçeneklere bakmamız gerekiyor. Bu işlem yazmak istediğimiz karakteri bulana kadar böyle devam ediyor.
Klavyenin bize önerdiği karakterler genel olarak daha önceden yazdığımız veya Çince’de çok kullanılan karakterler olduğundan ilk 15 seçenek arasında istenilen karakteri bulma ihtimalimiz yüksek
Çince Karakterler Daha Hızlı Nasıl Yazılır?
Yukarıda bahsettiğim yöntem birçok kişi için çok zaman alacak bir yöntem gibi görünebilir. Hatta Çince’ye yeni başlayanlara “uğraşılır mı o kadar tuşlamakla ve seçmekle” benzeri cümleler de söyletebilir. Ama alıştıktan ve pinyin yöntemine hakim olduktan sonra daha hızlı yazmak mümkün.
Diyelim ki beş altı karakterden oluşan bir cümle yazmak istiyoruz. Yapmamız gereken pinyin ile bütün karakterleri hızlı bir şekilde yazmak.
Eğer bütün harfleri hatasız bir şekilde tuşlarsak , klavyenin bize önerdiği cümlenin %95 oranında doğru cümle olduğunu göreceğiz. Doğru cümleyi gördükten sonra “space” tuşuna basarak yazmaya devam edebiliriz. Aşağıdaki resimde pinyin ile yazılmış bir cümle görebilirsiniz.
Eğer bize önerilen cümle yazmak istediğimiz cümle değilse, yapmamız gereken bir karakteri yazmak için yaptığımız gibi önerilen seçeneklere tek tek göz atmak.
İnanması güç olabilir; ama bahsettiğim yöntemden daha hızlı bir şekilde Çince yazmak da mümkün. Bu hızlı yöntem herkesin bildiği T9 yöntemine çok benzer; ama özellikle uzun cümlelerin yazımında çok dikkat gerektiren bir yöntem. T9 yöntemini kullanarak her karakterin pinyin yöntemine göre sadece birinci harfini tuşlamak yeterli. Başta çok basit gibi görülse de bu yöntem hata yapmaya çok açık. Cümleler uzadıkça hata yapma ihtimali artıyor.
Bilgisayarda Elle Çince Nasıl Yazılır?
Bilgisayarda Çince karakterlerin yazımı pinyin yöntemini tuşlamaktan ibaret değil. Karakterleri elle yazabilenler için de seçenekler var.
Doğrusunu söylemek gerekirse Çince’ye yeni başlamış kimseye bu yöntemi önermem. Çünkü bu yöntem için Çince vuruş sırasını iyi bilmek gerekiyor. Sıralamada yapılacak en küçük bir hata karakterlerin yazımını imkansız hale getirebiliyor. Çin’de gördüğüm kadarıyla Çinliler dahi bu yöntemi tercih etmiyor.
Bilgisayarda elle yazı yazmaya çalışırken ekranda karakterin yazılacağı bir alan belirir. Bu alana karakterler mouse kullanarak ve vuruş sıralamasına dikkat ederek yazılır. Yani, bu yöntemi kullanabilmek için ileri düzey Çince seviyesinin olması şart.
Ekranda beliren boş alana yazmaya devam ettikçe ekranın sağında benzer şekilde yazılabilen alternatif karakterler belirir. Eğer aradığımız karakter oradaysa karakterin üstüne mouse ile tıklamak yeterli. Aksi takdirde yazmaya devam etmek gerekli. Eğer karakterlerdeki vuruş sıralamasının nasıl olması gerektiğini bilmiyorsak bize önerilen benzer karakterler aradıklarımızdan son derece farklı olabilir.
Konuşarak Çince Nasıl Yazılır?
Şu an WeChat gibi birçok uygulama konuşulanları yazıya dökebilecek özellikte; ama nedense bu özellik Çinliler arasında dahi çok yaygınlaşmadı.
Sesli yazı özelliğini kullanırken yapılması gereken yazılmak istenen ne ise onu söylemek ve uygulamanın karakterleri kullanarak yazmasını beklemek.
Bu şekilde yazmak çok hızlı olsa da, Çinli olmayanların aksanlarından ötürü bu yöntemi çok hızlı kullanamadıklarını söylemekte yarar var. Uygulamalar Çinli Çincesi’ne programlı olduğu için Çinli olmayanların konuştuğu Çince’yi anlamakta çok güçlük çekiyor.
Çince karakterterlerin klavyede yazımı zormuş gibi görünse de tahmin edilebildiğinden çok daha eğlenceli olduğunu söyleyebilirim. Biraz biraz yazabilmeye başladıktan sonra alışkanlık haline bile gelebilir.
Çinceyi öğrenmeye ilk başladığımda ve telefon veya bilgisayarda nasıl yazacağımı bilmediğimi fark ettiğimde inanılmaz bir hayrete düşmüştüm. Neyse ki birkaç hafta içinde pinyin yardımıyla nasıl yazıldığını öğrendim ve hatta kullanmaya da oldukça alıştım. Her ne kadar hızlı yazmaya çalışırken yanlış karakter seçiminden doğan yazım yanlışları, ki bazıları anlamı epey değiştirdiği için komik bile olabiliyor, yapsam da Türkçeden Çinceye klavyeyi değiştirmek artık gözüm kapalı yaptığım bir şey. Bilgisayarda elle yazmak zor olduğu için pinyin’ini bilmediğim kelimeleri genelde Pleco kullanarak yazıp öğreniyorum. En rahat elle yazım kesinlikle Pleco’nunki 🙂