Çin, herkesin bildiği gibi Dünya’nın en kalabalık ülkesi. Kalabalık ortamların çok güvenli olmadığına inananlar düz mantıkla Çin’in de güvenli olamayacağını düşünebilirler. Ama Çin, kalabalık nüfusuna rağmen güvenlik sorununu çözmeyi başarmış bir ülke.

Büyükşehirlerin ortak problemi kapkaç ve gasp, 100’den fazla şehrinin nüfusu 1 milyondan fazla olan Çin’de çok az. Taciz, tecavüz, adam öldürme gibi büyük suçlara karşı Çin’de hiç taviz verilmiyor bu tip suçlara verilen cezalar idama kadar gidebiliyor.

Çin’de bireysel silahlanma yasak. Hatta özel harekat haricindeki Çinli polisler dahi silah taşımıyor. Çinliler‘in çoğuna göre Çin’in güvenli olmasındaki en önemli etken vatandaşların silah alma hakkının bulunmaması. Buradan yola çıkan çoğu Çinli başta A.B.D. olmak üzere çoğu ülkenin sadece bireysel silahlanma hakkı nedeniyle güvenli olmadığına inanıyor.

İdam cezası Çin’de yasalara uygun. Kasten adam öldürmek gibi büyük suçları işleyenlerin idam edilmeme ihtimali çok düşük.

Kadınların Güvenliği

Bir ülkenin ne kadar güvenli olduğunu anlamak için o ülkede yaşayan kadınların kendilerini ne kadar güvende hissettiğine bakmakta yarar var. Çin’de yaşayan kadınların günün herhangi bir saatinde herhangi bir kıyafetle en ufak bir güvenlik endişesi olmadan sokaklarda rahatlıkla dolaşabildiğini Çin’de en az bir kere bulunmuş herkes rahatlıkla söyleyebilir.

Taksiye binen Çinli kadınların çoğu birçok ülkenin aksine takside ön koltuğa oturur. Bunun nedeni taksi şoförünün herhangi bir tacizine maruz kalmayacaklarından emin olmalarıdır. Bunun nedeni taksilerin içindeki kamera ve ses kayıt cihazları olabilir.

Her ne kadar kadınların güvenlik açısından ciddi bir sıkıntısı olmasa da, bazı şehirlerde kadınların daha güvenli hissedilmesi için çeşitli çalışmalar yapılmaya devam ediliyor. Buna örnek olarak geçtiğimiz yıllarda Şanghay‘da gece saatlerinde sadece kadınlara yönelik taksi hizmeti başladı. Bazı şehirlerde yoğunluğun çok fazla olduğu saatlerde sadece kadınlara özel belediye otobüsleri ve hatta metro vagonları da bulunuyor.

Türkiye’de sıkça kullanılan “bayan yanı” gibi bir kavram Çin’de yok. Tren ve uçak biletleri satılırken cinsiyet ayrımı yapılmıyor. 10-20 saat tren yolculuğu yapanlar için de aynı durum geçerli. Hatta yataklı vagonlarda dahi cinsiyet ayrımı yapılmıyor. Uzun mesafelerde yanında bir erkek oturduğu için rahatsız olan hiçbir kadına rastlamadım şu ana kadar.

Kadınlar konusunda Çin yasaları da çok açık. Tecavüzün cezası idama kadar gidebiliyor. Sokak tacizleri de çok sert şekilde cezalandırılıyor.

Sokakların Güvenliği

Çin’de sokaklardaki kamera sayısının diğer ülkelere oranla çok daha fazla. Bu durumun çok sert cezalarla birleşmesi Çin’de cadde ve sokakların çok güvenli bir hal almasını sağlamış gibi görünüyor. Bir yabancı olarak Çin’in herhangi bir şehrindeki herhangi bir sokakta yürürken bile taciz, gasp gibi olaylarla karşılaşma ihtimali çok düşük.

Çin’de klasik güvenlik kameralarına ek olarak şehirlerin bazı noktalarında yüz tanıyan kameralar da bulunuyor. Bu kameralar sayesinde aranan kişiler anında tespit ediliyor.

Çalışanların Güvenliği

Çin’de inşaat işçileri gibi tehlikeli meslekleri yapan kişiler için çok katı kurallar var. Bu kişilerin güvenliğinden firmalar sorumlu. Ölümlü kazaların olması durumunda firma yetkililerine çok ciddi cezalar veriliyor.

Çin’in uyguladığı bu politika işe yarıyor olacak ki Çin’deki ölümlü iş kazalarının oranı Türkiye dahil birçok ülkeden çok daha düşük seviyelerde.

Trafik Güvenliği

Çin’deki toplam araba sayısı şimdilik her ne kadar A.B.D’nin üçte biri dolaylarında olsa da son yıllarda Dünya’da en çok araba açık arayla Çin’de satılıyor. Bazı ülkelerin nüfusu dahi on milyona ulaşmazken bazı Çin şehirlerinde on milyondan fazla araba bulunuyor.

Çin şehirlerindeki trafik zaman zaman keşmekeş bir hal alabiliyor; ama yol çizgilerinin istisnasız her şehirde görünür bir şekilde çizilmiş olması ve yollardaki istisnasız milyonlarca kamera Çin’de yolları mümkün olabilecek en güvenli hale getiriyor.

Kalabalığa rağmen Çin’de trafik kazalarında ölümlü kazaların sayısı birçok ülkenin gerisinde. Bunda Türkiye’den 13 kat daha büyük bir alana yayılmış olan Çin’de ülkenin hemen her şehrinin birbirlerine otoyolla bağlanmış olmasının da payı büyük. Dünya’daki paralı otoyolların %70’i Çin’de bulunuyor.

Otoyollarda bazı yerlerde birkaç yüz metrede bir hız kamerası bulunuyor. Kırmızı ışıkların hemen hepsinin tepsinde de kırmızı ışık kamerası var. Bunlara ek olarak arabadayken cep telefonuyla konuşanları tespit edilen kameralar, yayaya yol verme kameraları, gereksiz korna çalanları tespit eden termal kameralar da birçok yerde sıkça kullanılıyor.

Öte yandan Çinli sürücülerin genel olarak zor sinirlenen kişiler olması da trafik güvenliğini arttırıyor. Çinliler‘in çok iyi araba kullandığını söylenemez. Hatta Türkiye’ye oranla çok daha dikkatsiz oldukları dahi iddia edilebilir. Ama sebebi ne olursa olsun arabasını kenara çekip diğer sürücülerle kavgaya tutuşan sürücü yok derecek kadar az. Penceresini açıp bir şeyler söyleyenlerin sayısı dahi çok az.

Arabaların kanunen dokunulmaz olması da trafikteki güvenliği arttırıyor. Çin’de herhangi bir nedenden dolayı başkasının arabasına zarar vermek, tekme atmak Çin yasalarına göre suçtur.

Yemek Güvenliği

Her ülkede olduğu gibi Çin’de de adına yemek terörü denilen kavram mevcut. Kişilerin sağlığını riske atarak para kazanma hırsında olan çok kişi var.

Bu konunun Çin’de tamamen çözülebilmesi için bence daha çok zamana ihtiyaç var; ama bazı restoranlar için doğru adımlar atılıyor.

Yapılan rutin kontrollerde restoranların hijyen kurallarına ne kadar uyup uymadığı kontrol ediliyor. Bunun sonucunda da restoranlara A,B,C puanlarından biri veriliyor. Restoran sahipleri aldıkları puanı restoranın gözle görülecek bir yerine asmak zorunda.

Öte yandan bazı büyük şehirlerdeki büyük restoranların mutfaklarına kamera koyması ve canlı kamera görüntülerini restoran içindeki televizyonlar aracılığı ile müşterilerine göstermeleri şart.

Bu çabalar fena değil; ama yine de bu sorunun hepten çözülmesi için daha çok zamana ihtiyaç var.

Dijital Ödeme Güvenliği

Teknolojinin gelişmesi ile beraber online ödemeler Dünya’da olduğu gibi Çin’de de çok yaygınlaştı.

Dünya genelinde birçok kişinin gündeminde olan “kredi kartı güvenliği” konusu Çin’in artık konuştuğu bir konu değil. Zaten kredi kartları da Çin’de hiç batıdaki kadar çok kullanılmadı.

Kredi kartı yerine Çin’deki günlük hayatta dijital ödeme sistemleri WeChat Pay veya Alipay kullanılıyor. Bu sistemlerle yapılan ödemelerde üst düzey güvenlik bulunuyor. Bir yere ödeme yapılacağı zaman sistem güvenlik açığının olup olmadığını denetliyor ve ödemeyi yapacak kişileri bilgilendiriyor.

Bu sistemler aracılığıyla yapılan yüksek miktarlı ve şüpheli para transferlerinin otomatik olarak polise bildirilmesinin bir sonucu olarak dolandırıcılığın önüne geçilmeye çalışılıyor.