Çin’de yaşamış veya Çin kültürüne ilgi duyan kişiler Çin mantısının biliyor. Çinliler için Çin mantısı, bazen sıradan bir akşam yemeği, bazen de çeşitli kutlamaların olmazsa olmazı. Çin mantısının tadı ve yeniş biçimi alıştığımızdan farklı olsa da Çin yemekleri arasında benim favorilerimden biri kesinlikle Çin mantısı.
Çin mantısı, Türk mantısından daha iki üç kat daha büyük olur. Başka bir deyişle, Çin mantısının hamuru hemen hemen avuç içi büyüklüğündedir. Çin’de mantıların içine et haricinde çeşitli sebzeler de konur. Soya sosu ve sirkeye bandırılarak yenen Çin mantısını yerken yemek çubukları kullanılır.
Mantı yemekten hoşlananlar önyargılarını bir kenara bırakıp yeni lezzetlere kendilerini açabilirlerse Çin mantısını yemekten çok hoşlanabilirler. Hatta dileyenler kendi evlerinde dahi yapabilirler.
Türk ve Çin Mantılarının Hazırlanışı
Mantı, hamur işi bir yiyecek olduğundan iki ülkede de mantı hamurun açılmasıyla yapılıyor. En büyük fark Çin’de mantı yapmak için hamurların her birinin avuç içi kadar olması. Çinliler de Türkiye’deki gibi küçük mantı çabasına girmiyorlar. Kırklama mantı gibi küçük mantı taneleri Çin’de yok.
Hal böyle olunca Çin’deki bir mantının Türk mantısından ortalama üç kat daha büyük oluyor. Bu büyüklükteki bir mantı da alıştığımız gibi kaşıkla değil, yemek çubukları ile kıstırılarak yeniyor.
Çin Mantısının İçine Ne Konur?
Türkiye’de mantıların etli olduğunu hepimiz biliyoruz. Mantının içine başka bir şey koyan ben görmedim. Belki bazı yörelerde farklı mantılar yapılıyordur.
Çin’de ise mantıların içine etten ota, karidesten mantara birçok şey konabiliyor. Ne etli mantılar %100 etten, ne de otlu mantılar %100 ottan oluşuyor. Mantının içi hazırlanırken mutlaka iki birkaç yiyecek türü karıştırılıyor. Etler genelde soğanla, otlar ise yumurta ile karıştırılıyor.
Türk ve Çin Mantılarının Pişirilmesi
Mantıların pişirilip yenecek hale gelmesi birbirine çok benziyor. Kaynar suyun içine hazırlanan mantıları koyduktan 10-15 dakika sonra mantı yenecek hale geliyor.
Çin’de bazı restoranlarda hazırlanan mantı tavada kızartılıyor ve böylece mantının daha çıtır bir hal alması sağlanıyor. Bu şekilde hazırlanan mantılar Çin’de çok popüler değil. Çinliler yağda kızartılmış yemekleri Türkler kadar çok tüketmiyorlar.
Türk ve Çin Mantılarının Sosları
Türk ve Çin mantılarının akla kara gibi birbirlerinden ayrılmasına neden olacak noktalardan biri iki mantı için hazırlanan sosların arasında dağlar kadar fark olması.
Sadece soslardan dolayı tanıdığım Çinliler Türk mantısını yiyemeyeceklerine inanıyor. Aynı şekilde tanıdığım Türkler’in de çoğu Çin mantısının tatmaya bile değmez olduğunu düşünüyor.
Türkiye’de mantının üstüne yoğurt, yoğurdun üstüne de tereyağı, salça veya domates sosu konulduğunu hepimiz biliyoruz. Çin’de mantıların üstüne ne yoğurt, ne tereyağı, ne de salça konur. Çinliler bunlar yerine mantıyı sirke veya soya sosuna bandırmayı tercih ediyorlar.
Şu ana kadar hiç Çin mantısı yememiş olanların yüzünü buruşturması normal; ama aslında bu şekilde tüketilen mantının da bence tahmin edilebileceğinden daha lezzetli.
Sirke mantıya ekşimsi bir tat verirken soya sosu mantının tuzlu olmasını sağlıyor. Çinliler kendi ağız tatlarına göre daha çok sirke ağırlıklı bir karışım yapmayı tercih ediyor. Ben ise tam tersini yapıyorum. Soya sosunu daha fazla alıp, bazen az miktar sirke ekliyor, bazen de hiç sirke kullanmıyorum. Soya sosunun tadına bakmak isterseniz Migros Sanal Market’te soya sosu satılıyor.
Türk ve Çin Mantılarının Yeniş Şekli
Bildiğimiz Türk mantısı kaşıkla yenir. Soslar da zaten mantının üzerinde olduğu için de ek hiçbir şey yapmadan rahatlıkla tüketilir.
Çin mantısında ise durum biraz farklı. Yazının başlarında Çin mantısı yemek çubukları kullanarak yeniyor. Büyük mantı taneleri önce çubuklarla kıstırılıyor; ardından da sosa batırılıyor. En sonunda da ağıza götürülüyor.
Tabii burada Çinli olmayanlar için en büyük zorluk çubuklarla mantıların kıstırılmasında. Mantıların kaygan olması nedeniyle çubuk kullanmaya çok alışkın olmayanlar mantıyı tabaktan almaya çalışırken birkaç kez düşürebiliyor. Zaman zaman mantıları kıstırmaya çalışırken yanlışlıkla hamuru delip içindekilerin dışarıya çıkmasına neden olmak da Çin mantısını yemeyi zorlaştırıyor. Yemek çubuğu almayı düşünenler için Aliexpress’de çok seçenek var.
Çin’de zaman zaman mantı suyun içinde iken de tüketilir. Bazı Çinliler mantının hazırlandığı suyu atmayıp derin bir kasenin içine koyar. Mantı tanelerini de içi mantı suyu dolu kaseye koyup öyle tüketirler.